سرقت علمی یکی از چالش‌های جدی نظام علمی کشور است

به گزارش روابط عمومی جهاد دانشگاهی واحد البرز، دکتر علی منتظری عصر دوشنبه 10 آذر در مراسم پایانی نمایشگاه هفته پژوهش استان البرز با مرور پیشرفت‌های قابل توجه کشور در حوزه پژوهش طی دهه‌های اخیر، بیان کرد: ۳۰ تا ۴۰ سال پیش حتی در آموزش دوره کارشناسی ارشد نیز ناتوان بودیم و بسیاری از دانشجویان برای ادامه تحصیل مجبور بودند به خارج از کشور بروند. امروز این مانع برطرف شده و در دوره‌های تکمیلی از جمله تخصصی، پیشرفت‌های چشمگیری حاصل شده است.

وی توسعه دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی را از دستاوردهای ارزشمند کشور دانست و گفت این روند جای شکرگزاری دارد.

منتظری در عین حال با انتقاد از چشم و هم‌چشمی علمی و بزرگ‌نمایی‌های غیرواقعی، سرقت علمی را چالشی جدی خواند که نیازمند حساسیت مضاعف اساتید و پژوهشگران برای تداوم مسیر پیشرفت است.

رئیس جهاد دانشگاهی کشور با تأکید بر نقش حیاتی پژوهش در سیاستگذاری و بهبود کیفیت زندگی مردم، اظهار کرد: برای تصمیم‌گیری‌های صحیح، نیازمند شواهد علمی هستیم و بدون پژوهش، داده‌های لازم برای اداره کشور فراهم نخواهد شد.

وی افزود: بهبود کمیت و کیفیت زندگی مردم، مبارزه با بیماری‌ها، مقابله با بیماری‌های غیرواگیر، توسعه فناوری و ایجاد صنایع پیشرفته برای ارتقای رفاه عمومی از اهداف اساسی پژوهش است و نشان می‌دهد چرا پرداختن به تحقیق ضرورتی جدی دارد.

رئیس جهاد دانشگاهی با بیان اینکه حفظ این موفقیت‌ها نیازمند ایجاد شرایط مهمی است، گفت: اگر به این شرایط توجه نکنیم، ممکن است پیشرفت‌های به‌دست‌آمده را از دست بدهیم.

وی روح آزاداندیشی در پژوهش را نخستین شرط تداوم این روند دانست و توضیح داد:یافته‌ها باید به اشتراک گذاشته شود و کار گروهی، تبادل تجربه، صداقت و درستی اساس پژوهش است.

منتظری تصریح کرد که صداقت علمی امروز یکی از شاخص‌های مهم در نظام ارزیابی پژوهش در جهان است و مقالاتی که فاقد صداقت باشند از مجلات معتبر حذف می‌شوند، موضوعی که برای هر کشور امتیاز منفی محسوب می‌شود.

وی ، مقاومت در برابر سختی‌ها را یکی دیگر از الزامات موفقیت پژوهشی عنوان کرد و با اشاره به محدودیت منابع، تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی گفت: پژوهشگر نباید در برابر کمبودها میدان را خالی کند، بلکه باید به جنگ موانع برود.

تواضع و پرهیز از غرور علمی

منتظری همچنین تواضع علمی و تلاش مستمر را از اصول مهم کار پژوهشی برشمرد و با اشاره به ادبیات فارسی افزود: درخت هرچه پربارتر باشد سر به زیرتر است. محققان بزرگ و پژوهشگران ارزشمند نباید دچار غرور شوند؛ غرور علمی آغاز زمین خوردن است.

وی با نقل حدیثی از امام حسن عسکری(ع) بیان کرد: تنها نعمتی که حسادت دیگران را برنمی‌انگیزد، فروتنی است.

رئیس جهاد دانشگاهی در بخشی از سخنان خود به آسیب چشم و هم‌چشمی علمی اشاره کرد و گفت: این رفتارها آثار سوء آموزشی در محیط‌های علمی دارد و می‌تواند سبب دلسردی جوانان و دانشجویان شود.

وی همچنین تولید دانش بومی و تبدیل آن به محصول را از مهم‌ترین مأموریت‌های پژوهشگران دانست و تأکید کرد که باید از انحصارطلبی، بخشی‌نگری و خودبرتربینی علمی پرهیز کرد.

منتظری گفت: پژوهشگر واقعی یافته‌های خود را در اختیار دیگران می‌گذارد و متواضع است.

وی در انتقاد از بزرگ‌نمایی‌های غیرواقعی اظهار کرد: نباید افراد را بی‌جهت بزرگ کرد، زیرا این امر به شکست در فضای تحقیقاتی می‌انجامد؛ بزرگ‌نمایی نابجا به محیط پژوهش آسیب می‌زند.

چالش تقلب و عجله

منتظری تقلب و سرقت علمی را یکی از چالش‌های جدی نظام علمی دانست و خواستار حساسیت اساتید و پژوهشگران نسبت به این موضوع شد و افزود: برای تداوم تحقیقات و نتایج معتبر، باید دانشجویان را نسبت به این مسائل حساس کرد.

وی با اشاره به فرهنگ عمومی جامعه، بر پرهیز از عجله و نتیجه‌گرایی افراطی تأکید کرد و گفت: نتیجه پژوهش نیازمند صبر و حوصله است.

انتهای پیام