معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری البرز:
آموزش‌های جهاد دانشگاهی می‌تواند رفتارهای مجرمانه را کاهش دهد
به گزارش روابط عمومی جهاد دانشگاهی واحد البرز، فرید نجف‌نیا روز سه‌شنبه 29 مهر در نشستی مشترک با غلامرضا اسکندریان رئیس جهاد دانشگاهی استان البرز با تاکید بر ضرورت نهادینه‌سازی پیشگیری فرهنگی و اجتماعی از جرم اظهار کرد: پیشگیری از وقوع جرم تنها وظیفه قوه قضاییه نیست، بلکه ماموریتی ملی است که همه نهادها و اقشار جامعه باید در آن سهیم باشند. مشارکت مردم و نهادهای علمی و فرهنگی، کلید موفقیت در کاهش جرم است.
سه گام پیشگیری از جرم
وی در ادامه با تشریح سه مرحله پیشگیری از جرم گفت: پیشگیری اولیه یا فرهنگی-اجتماعی نخستین گام است. هدف آن جلوگیری از شکل‌گیری اندیشه ارتکاب جرم در ذهن افراد است. وقتی آگاهی و مسئولیت‌پذیری افراد افزایش یابد، بسیاری از رفتارهای ناهنجار شکل نمی‌گیرد. در این مرحله، همه نهادهای آموزشی، رسانه‌ها، خانواده‌ها و دانشگاه‌ها نقش دارند. در این مرحله باید مردم را با پیامدهای اجتماعی و قانونی رفتارهای ناهنجار آشنا کنیم.
این مسئول ادامه داد: پیشگیری ثانویه یا وضعی نیز مرحله‌ای است که در آن با اقدامات فنی و انتظامی مانند نصب دوربین‌های مدار بسته، استفاده از سیستم‌های ضدسرقت و طراحی شهری ایمن، فرصت ارتکاب جرم کاهش می‌یابد.
وی با اشاره به اینکه در مرحله سوم یا پیشگیری ثالثیه، هدف بازپروری مجرم و بازگرداندن او به جامعه است، گفت: کسانی که ابراز ندامت می‌کنند یا سابقه کیفری ندارند، می‌توانند از مجازات‌های جایگزین حبس بهره‌مند شوند. این روش انسانی‌تر است و از تکرار جرم جلوگیری می‌کند
تعامل جهاد دانشگاهی و دادگستری البرز
وی در بخش دیگری از نشست بر اهمیت استفاده از ظرفیت‌های جهاد دانشگاهی تأکید کرد و گفت: تولید محتوای آموزشی و فرهنگی، از جمله پادکست، موشن‌گرافی و اینفوگرافی، بخش مهمی از اقدامات پیشگیرانه است. همکاری با جهاد دانشگاهی می‌تواند این محتواها را به مخاطب عمومی برساند و مشارکت مردم را افزایش دهد.
نجف‌نیا افزود: تفاهم‌نامه‌های همکاری با نهادهای فرهنگی و دانشگاه‌ها امکان دسترسی رایگان به فضاهای آموزشی و برگزاری دوره‌های آگاهی‌بخش را فراهم می‌کند. این اقدامات قانونی و هم‌راستا با رسالت آموزش و پیشگیری اجتماعی است.
علم و پژوهش در خدمت پیشگیری
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری البرز تأکید کرد: پیشگیری بدون پشتوانه علمی اثربخش نخواهد بود. استفاده از ظرفیت اعضای هیئت علمی و پژوهشگران برای طراحی برنامه‌ها بر اساس داده و تحقیق، کیفیت اقدامات پیشگیرانه را افزایش می‌دهد.
نجف‌نیا با تأکید بر نقش همگانی پیشگیری گفت: امنیت پایدار از دل آگاهی و مسئولیت اجتماعی شکل می‌گیرد. پیشگیری مؤثر یعنی جامعه خودآگاه و مسئول داشته باشیم که بدون نیاز به اقدامات سخت‌گیرانه، از وقوع جرم جلوگیری کند.
وی افزود: اگر آموزش جای مجازات بگیرد و گفت‌وگو جای خشونت را، جامعه‌ای خواهیم داشت که خودش مانع آسیب‌ها می‌شود و قانون، حمایت‌کننده نه تنبیه‌کننده است.
پژوهش برای عمل، نه برای بایگانی
غلامرضا اسکندریان هم در این دیدار اظهار کرد: جهاد دانشگاهی نهادی برخاسته از انقلاب اسلامی است که از بدو تاسیس در سال ۱۳۵۹ با ماموریت تبدیل علم به عمل، میان دانشگاه و جامعه ایفای نقش کرده است.
وی افزود: جهاد دانشگاهی صرفاً یک سازمان آموزشی یا پژوهشی نیست؛ یک فرهنگ است، فرهنگی که باید بازتولید شود و رسالت آن این است که دانش انباشته در دانشگاه‌ها را وارد زندگی مردم کند.
اسکندریان با تاکید بر اینکه جهاد دانشگاهی البرز فعالیت‌های خود را بر اساس نظام مسائل استان تنظیم کرده است، گفت: نظام مسئله‌محور به ما کمک می‌کند تا ابتدا مسائل مبتلابه استان را شناسایی و سپس با تکیه بر ظرفیت علمی و پژوهشی خود، برای حل آن‌ها اقدام کنیم. ما به دنبال پژوهشی هستیم که به خدمت تبدیل شود، نه اینکه در کتابخانه بماند.
رئیس جهاد دانشگاهی البرز با اشاره به همکاری این نهاد با دستگاه‌های اجرایی استان گفت: در طرح آموزش‌های پیش از ازدواج که با همکاری شورای عالی انقلاب فرهنگی و استانداری اجرا شد، تلاش کردیم تجربه‌های گذشته را ارزیابی کنیم و دانش علمی را وارد طراحی جدید آموزش‌ها کنیم. هدف این بود که خروجی پژوهش‌ها در خدمت بهبود کیفیت زندگی مردم قرار گیرد.
اسکندریان با بیان اینکه جهاد دانشگاهی البرز رویکرد پیشگیرانه و توانمندساز دارد، اظهارکرد: رویکرد ما در حوزه اجتماعی، پیشگیری سطح اول است. هرچند مأموریت مستقیم ما پیشگیری از جرم نیست، اما توانمندسازی جامعه هدف، به‌ویژه در حوزه‌های شناختی و مهارتی، خودبه‌خود به کاهش آسیب‌ها منجر می‌شود.
وی با اشاره به پژوهش‌های انجام‌شده در حوزه آسیب‌های اجتماعی گفت: یکی از محورهای اصلی فعالیت ما، موضوع بافت‌های ناکارآمد شهری و سکونتگاه‌های غیررسمی است که از چالش‌های ملی کشور به شمار می‌رود. در همین راستا سه گروه پژوهشی علوم شناختی، آسیب‌شناسی اجتماعی و برنامه‌ریزی شهری به‌صورت هم‌زمان روی این موضوع کار می‌کنند.
به گفته اسکندریان، گروه برنامه‌ریزی شهری بر زیست‌پذیری این مناطق تمرکز دارد، گروه آسیب‌شناسی اجتماعی به تاب‌آوری اجتماعی و کنشگری فعال در این بافت‌ها می‌پردازد و گروه علوم شناختی نیز برنامه‌های بازتوانی شناختی را دنبال می‌کند. هدف مشترک همه گروه‌ها، توانمندسازی ساکنان این مناطق است تا خودشان بتوانند مسیر رشد را ادامه دهند.
اسکندریان در ادامه با اشاره به نقش جهاد دانشگاهی در دانشگاه‌ها گفت: ما معتقدیم دانشگاه باید آموزش دهد و جهاد دانشگاهی در کنار آن، مسئولیت پرورش و مهارت‌آموزی را بر عهده دارد. بدنه فرهنگی جهاد با حضور در دانشگاه‌ها، برنامه‌هایی مانند مناظره‌های دانشجویی، دفاع سه دقیقه‌ای پایان‌نامه، طرح ایران مرز پرگهر و... را اجرا می‌کند.
وی افزود: جهاد دانشگاهی با این برنامه‌ها به دنبال آن است که دانشجو صرفاً آموزش نبیند، بلکه بیاموزد چگونه علم خود را در جامعه به کار گیرد.
آموزش برای همه؛ از کودک تا بزرگسال
رئیس جهاد دانشگاهی البرز گفت: در حال حاضر هشت مرکز آموزشی در استان داریم که از گروه سنی کودک تا بزرگسال را پوشش می‌دهند. این مراکز علاوه بر آموزش‌های عمومی، دوره‌های تخصصی و مهارت‌محور نیز برگزار می‌کنند. درواقع هرآنچه در حوزه آموزش، پژوهش و فرهنگ تولید می‌شود، در قالب خدمت تخصصی به جامعه بازمی‌گردد.
این مسئول با اشاره به نقش مرکز مشاوره تخصصی جهاد دانشگاهی البرز افزود: مرکز مشاوره ما یکی از بخش‌های خدماتی مهم جهاد دانشگاهی است که خدمات روان‌شناختی و اجتماعی را به مردم ارائه می‌دهد و آماده همکاری با نهادهای مختلف، از جمله دادگستری استان، است.
اسکندریان تصریح کرد: جهاد دانشگاهی نه ردیف بودجه دولتی دارد و نه از منابع نفتی استفاده می‌کند. ما نهادی خودگردان هستیم که با اتکا به ظرفیت علمی، درآمد دانش‌بنیان ایجاد می‌کنیم و آن را در حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی هزینه می‌کنیم. درواقع هر شهریه یا درآمد آموزشی مستقیماً به پروژه‌های اجتماعی، به‌ویژه در مناطق کم‌برخوردار، اختصاص می‌یابد.
وی با تأکید بر اینکه جهاد دانشگاهی نهادی منعطف و بین‌رشته‌ای است، گفت: ماهیت انقلابی جهاد از ابتدا بر خوداتکایی استوار بوده و امروز نیز همین مسیر را ادامه می‌دهیم. البته برای استمرار برخی فعالیت‌ها، به‌ویژه در حوزه خدمات اجتماعی، حمایت دستگاه‌های استانی ضروری است.
مشاوره، یک ضرورت اجتماعی نه خدمت لوکس
رئیس جهاد دانشگاهی البرز با اشاره به اهمیت خدمات مشاوره‌ای در جامعه گفت: برخی تصور می‌کنند مراکز مشاوره خدماتی لوکس هستند و تنها دهک‌های بالای جامعه از آن‌ها بهره می‌برند، در حالی‌که جامعه ما بیش از هر زمان دیگری به چنین خدماتی نیاز دارد.
رئیس جهاد دانشگاهی البرز افزود: در مرکز مشاوره جهاد، تعرفه‌ها حدود نصف نرخ دولتی است و با کمیته امداد تفاهم‌نامه‌ای داریم تا اقشار کم‌برخوردار نیز از خدمات مشاوره‌ای بهره‌مند شوند. از دستگاه‌های اجرایی انتظار داریم در معرفی و حمایت از این خدمات همکاری کنند.
اسکندریان با اشاره به برخی از دستاوردهای پژوهشی جهاد دانشگاهی البرز اظهار کرد: طرح پیمایش ملی خانواده و سامانه نان که برای ارتباط میان نظام مسائل دستگاه‌ها و بدنه پژوهشگری طراحی شد، از ایده‌های شکل‌گرفته در البرز بود که در سطح ملی مورد استفاده قرار گرفت.
وی افزود: متأسفانه با وجود این دستاوردها، هنوز در استان خودمان کمتر از ظرفیت جهاد استفاده می‌شود، در حالی‌که بسیاری از نهادهای ملی از خدمات ما بهره می‌گیرند.
پژوهش برای کاهش بازگشت به اعتیاد
اسکندریان در ادامه به طرح همکاری جهاد دانشگاهی با ستاد مبارزه با مواد مخدر اشاره کرد و گفت: در یکی از پژوهش‌ها، اثر اشتغال بر کاهش بازگشت به اعتیاد پس از ترک بررسی شد. این طرح با همکاری ستاد مبارزه با مواد مخدر البرز و کمپ‌های ماده ۱۶ آغاز شد و نتایج اولیه نشان می‌دهد اشتغال و بازتوانی شناختی در کنار هم می‌توانند نرخ بازگشت را به‌طور قابل توجهی کاهش دهند.
وی ادامه داد: نتایج این طرح در ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور ارائه و با استقبال مواجه شد و اکنون در مرحله تصویب نهایی قرار دارد.
رئیس جهاد دانشگاهی البرز در پایان تأکید کرد: ما هرجا احساس کنیم می‌توانیم مؤثر باشیم، وارد میدان می‌شویم. جهاد دانشگاهی پلی میان علم و زندگی مردم است؛ نهادی که با تکیه بر دانش، مسئولیت اجتماعی و روحیه انقلابی خود تلاش می‌کند میان دانشگاه و جامعه پیوند برقرار کند. امیدواریم با همکاری نهادهایی مانند دادگستری، بتوانیم در مسیر پیشگیری از آسیب‌ها و ارتقای تاب‌آوری اجتماعی گام‌های موثرتری برداریم.
انتهای پیام
سروش
نظر شما :