نخستین نشست ارتباط دانشگاه، صنعت و جامعه برگزار شد

به گزارش روابط عمومی جهاد دانشگاهی واحد البرز، دکتر غلامرضا اسکندریان رئیس جهاد دانشگاهی البرز در ابتدای این نشست، گفت: شواهد و گزارش‌های موجود نشان می‌دهد که ارتباط میان صنعت، جامعه و دانشگاه در کشور ما خوب نیست. این وضعیت در حالی است که از یک طرف بخش صنعت و خدمات فریاد می‌زند که به دستاوردهای علمی، فناوری و خروجی دانشگاه نیاز دارد و از طرف دیگر دانشگاه هم این داعیه را دارد که از توانمندی لازم برای رفع نیاز صنعت برخوردار است.

تنزل رتبه ارتباط صنعت و دانشگاه در ایران طی یک دهه اخیر

وی با بیان اینکه متأسفانه پیوند نهایی برای ایجاد ارتباط میان این بخش‌ها شکل نگرفته است؛ گفت: طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، کشور ما از لحاظ شاخص ارتباط دانشگاه و صنعت در سال 1390 در رتبه 81 قرار داشت اما این رتبه در سال 1400 به 121 تنزل پیدا کرد.

رئیس جهاد دانشگاهی البرز تصریح کرد: این نشست در راستای جشنواره امیرکبیر که در پی ایجاد ارتباط میان دانشگاه، صنعت و جامعه است؛ برگزار شده و قرار است در آن درباره چرایی عدم ایجاد این پیوند گفتگو شود.

وی تدوین پایان‌نامه‌ها و رساله‌های بدون کارفرما را یکی از مصادیق عدم ارتباط میان دانشگاه با جامعه و صنعت عنوان و تصریح کرد: سالانه حدود ۶۰ هزار پایان‌نامه ارشد و تز دکتری  در کشور داریم  که کمتر از دو درصد کارفرما داشته یا تقاضا محور بوده است.

اسکندریان افزود: رسالت جشنواره امیرکبیر، کمک به گفتمان سازی ضرورت ارتباط میان صنعت دانشگاه و جامعه است. اختتامیه این جشنواره ۲۴ بهمن برگزار می‌شود.

همیشه انگشت اتهام به سمت دانشگاه است!

در ادامه این نشست دکتر کامبیز پورطهماسی معاون پژوهشی دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران گفت: برگزاری این نشست، پس از تجربیات خوب حاصل از برگزاری چهار دوره جشنواره امیرکبیر شرایط را برای گفتگو درباره پیوند میان جامعه، صنعت و دانشگاه فراهم کرده است.

پورطهماسبی افزود: هر وقت صحبت از ارتباط بین دانشگاه با صنعت و جامعه می‌کنیم همیشه اتهام به سمت دانشگاه است و می‌گویند دانشگاه برای خود کار می‌کند و تحقیقاتش فقط برای خودش است و به درد هیچ کس نمی‌خورد. این در حالی است که اگر می‌خواهیم ارتباط موثر بین این بخش‌ها برقرار کنیم؛ هر دو بخش باید به سمت هم بیایند و نمی‌شود یک طرف منتظر طرف دیگر باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران کمبود منابع مالی را یکی از موانع برقراری پیوند میان صنعت و دانشگاه عنوان کرد و افزود: در دانشگاه احساس کردیم که بخشی از مشکلات این ارتباط، به تامین بودجه مربوط می‌شود. سوال اینجاست که بودجه تحقیقات را چه کسی می‌خواهد پرداخت کند.  پس از طرح این سوال نهادهایی چون بنیاد علم ایران و سایر صندوق‌های حمایتی برای ایجاد این ارتباط به میدان آمدند ولی متأسفانه اثربخش نبود.

وی در ادامه با اشاره به اهمیت جهش تولید در کشور گفت: جهش تولید و بهبود وضعیت اقتصادی، بدون مشارکت دانشگاه‌ها غیرممکن است. بنابراین برای ایجاد این ارتباط در قانون جهش تولید، اعتبار مالیاتی برای تحقیق و توسعه در نظر گرفته شده است. طبق این قانون اگر صنایع و شرکت‌ها در زمینه فعالیت‌های تحقیق و توسعه با دانشگاه‌ها ارتباط بگیرند؛ می‌توانند آن را به عنوان مالیات به سازمان مالیاتی اعلام و عملاً مالیات را برای توسعه خود هزینه کنند. حتی در این قانون عنوان شده که صنایع و شرکت‌ها لزوماً نیازی نیست واحد تحقیق و توسعه داشته باشند و می‌توانند دانشگاه را به عنوان واحد تحقیق و توسعه خود انتخاب کنند.

پورطهماسی در ادامه با گلایه از عدم تمایل صنایع برای سرمایه‌گذاری در دانشگاه‌ها، گفت: شرکت زیمنس سالانه چند میلیون یورو در یکی از دانشگاه‌های آلمان سرمایه‌گذاری می‌کند چون معتقد است حتی اگر بخش کوچکی از این سرمایه‌گذاری به محصول تبدیل شود تمامی این هزینه‌ها را جبران خواهد کرد ولی ما چنین نگاهی را در صنایع داخلی نمی‌بینیم.

وی در ادامه از اختصاص ندادن بودجه‌های مناسب به تحقیق انتقاد کرد و افزود: ما به محققین، آزمایشگاه‌ها و روند پژوهش پول خوبی نمی‌دهیم ولی از آنها انتظارات زیادی داریم. به عنوان نمونه بالای 80 درصد بودجه ما در دانشگاه تهران صرف پرداخت حقوق پرسنل و 20 درصد هم صرف غذای دانشجویان می‌شود و دیگر بودجه‌ای برای طرح‌های تحقیقاتی باقی نمی‌ماند.

معاون پژوهشی دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران از موانع موجود برای پرداخت درآمدهای حاصل از پژوهش در دانشگاه‌ها به پژوهشگران انتقاد کرد و گفت: در دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران یک نمونه انگور اصلاح شده تولید شد و قرارداد فروش آن با جهاد کشاورزی سه استان کشور هم به امضا رسید اما برای پرداخت 30 درصد درآمد این کار پژوهشی به محقق طرح با مانع مواجه بودیم. در این شرایط چطور می‌توان انتظار ارتباط میان دانشگاه با صنعت را داشت.

وی افزود: اکنون که برای این موضوع قانون تصویب شده و صنایع می‌توانند به جای پرداخت مالیات، با دانشگاه برای تحقیق و توسعه تفاهم نامه امضا کنند هم از این موضوع استقبال نمی‌شود.

عدم اعتماد میان دولت و بخش خصوصی مانعی برای تحقق R&D به جای مالیات

در ادامه این نشست، دکتر سیدحسین حسینی لواسانی معاون دانشجویی دانشگاه خوارزمی با بیان اینکه برونداد و هدف دانشگاه باید کمک به توسعه کشور باشد؛ گفت: فلسفه وجودی دانشگاه از قرن 16 میلادی، جمع کردن نخبگان برای حل مسائل جامعه بود اما به مرور این موضوع فراموش و راه دانشگاه و جامعه از هم جدا شد و یک شکاف بین این دو شکل گرفت.

لواسانی با بیان اینکه پیوند میان دانشگاه با صنعت و جامعه باید دوباره برقرار شود؛ افزود: همسویی میان این بخش‌ها می‌تواند ما را به سمت جلو ببرد و اگر خلاف جهت باشد برآیند آن صفر خواهد بود.

عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی در ادامه گفت: در موضوع ارتباط صنعت و دانشگاه و بحث هزینه مالیات که می‌تواند به تحقیق و توسعه واحدها اختصاص یابد؛ با مشکل عدم اعتماد میان دولت و بخش خصوصی مواجه هستیم. اینکه صنعت مالیات خود را صرف تحقیق و توسعه کند روی کاغذ خوب است ولی وقتی وارد فاز عملیاتی می‌شویم می‌بینیم که با اما و اگرهای زیاد و عدم پایبندی دولت‌ها به تعهدات خود در این زمینه مواجه هستیم.

لواسانی گفت: به بیان دیگر ما با صنعتی مواجه هستیم که به شیوه‌های مختلف یاد گرفته چطور مالیات ندهد و با دولتی مواجه هستیم که یاد گرفته چطور به تعهدات خود پایبند نباشد.

وی خاطرنشان کرد: به طور کلی ما نیاز به فرهنگ‌سازی داریم و اگر کنار هم قرار نگیریم هیچ مسأله‌ای حل نخواهد شد.

لواسانی در پایان با توضیح مدل مفهومی ارتباط دانشگاه خوارزمی با صنعت و جامعه، گفت: در این مدل، ارتباط دولت، صنعت و دانشگاه همپوشانی دارد و سازمان‌های پیوندی و شبکه‌های سه جانبه کلید حل مسأله است. ما در این مدل چهار چشم‌انداز برای آینده دانشگاه‌ها متصور هستیم. چشم‌انداز اول اینکه شرکت‌ها و موسسات می‌توانند جایگزین دانشگاه‌ها شوند. دوم ظهور و رشد دانشگاه‌های شرکتی و دانشگاه‌هایی در نهایت یک شرکت را فارغ التحصیل می‌کنند؛ سوم تقویت روند تفکیک جامعه دانشگاهی و هویت حرفه‌ای که در آن مجموعه‌های مهارتی کاملاً مستقل شده و دانشگاه کارکرد علمی را جلو می‌برد و چشم انداز چهارم انعطاف‌پذیری دانشگاه و تبدیل آن به نهاد کلی گرا و متعهد به باز بودن و جامعیت است.

انتهای پیام