بهره مندی ۲۸۰۰ البرزی از برنامه های آموزشی و مشاوره ای مشاغل خانگی

به گزارش روابط عمومی جهاد دانشگاهی واحد استان البرز، ابوالحسن قاسمپور با تبریک فرا رسیدن سالروز تاسیس جهاد دانشگاهی اظهارکرد: مجلس شورای اسلامی در سال ۸۹ قانون ساماندهی و توسعه مشاغل خانگی را تصویب کرد. رکن اصلی اجرای این طرح وزارت کار و امور اجتماعی بود. جهاددانشگاهی هم از همان سال درکنار ۲۱ دستگاه متولی اجرای این طرح به تحقیق و برنامه‌ریزی در این حوزه اقدام و با شناسایی ۲۶۸ طرح مشاغل خانگی چندین مدل مختلف برای اجرای این طرح ارائه کرد و به عنوان یک سازمان توسعه‌گر و تسهیل‌گر وارد میدان شد.

وی افزود: در سال ۹۶ طی قراردادی که بین وزارت کار و جهاددانشگاهی امضا شد ۹ استان برای اجرای طرح توسعه مشاغل خانگی به عنوان استان پایلوت انتخاب شدند. آنچه در این استان‌ها انجام شد مورد استقبال وزارت کار قرار گرفت و سرانجام در سال ۹۸ زمینه اجرای این طرح در همه استان‌ها فراهم شد.

این مسئول بیان کرد: این طرح به عنوان یک طرح ملی شاخصه‌های بسیاری دارد. اولین شاخصه این است که طرح باتوجه به پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های هر استان اجرا می‌شود و متقاضیان پس از ثبت‌نام در مسیر توانمندسازی، آموزش و مشاوره قرار می‌گیرند و بعد از آن هم زمینه اتصال متقاضیان مشاغل خانگی به بازار فراهم می‌شود و در واقع حمایت‌ها فقط به اجرای طرح محدود نمی‌شود و هدف نهایی ایجاد کسب و کار است.

قاسمپور در پاسخ به این سوال که این طرح با همکاری چه نهادهایی اجرا می‌شود، گفت: در کشور سه نوع شیوه خدمت نسبت به مشاغل خانگی وجود دارد، در شیوه اول متقاضیان متناسب با نوع فعالیت باید از دستگاه‌های مجری مثل وزارت صمت، وزارت جهادکشاورزی، وزارت ارشاد و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مجوز لازم را بگیرند. در شیوه دوم بعضی از دستگاه‌های حمایتی مثل بنیاد شهید، کمیته امداد، بهزیستی، بنیاد برکت، سازمان بسیج سازندگی و موسسات خیریه با حمایت از افراد تحت پوشش خود با ارائه کمک‌های مالی و تسهیلات زمینه توسعه مشاغل خانگی را فراهم می‌کنند. در شیوه سوم هم دستگاه‌های تسهیل‌گر مثل وزارت کار و امور اجتماعی، جهاددانشگاهی، استانداری‌ها، معاونت زنان ریاست جمهوری و شهرداری‌ها زمینه ایجاد و توسعه مشاغل را فراهم می‌کنند که از میان آنها شهرداری‌ها نقش مهم‌تری دارند چون در قانون توسعه طرح مشاغل خانگی شهرداری‌ها موظف هستند که در راستای توسعه طرح به متولیان کمک کنند.

وی در ادامه به نحوه ثبت‌نام متقاضیان اشاره کرد و گفت: چون طرح به صورت ملی اجرا می شود برای اطلاع‌رسانی از رسانه‌های عمومی مثل تلویزیون، رادیو و روزنامه‌ها و ... استفاده شد. همچنین به همه دستگاه‌های اداری ابلاغ شد که در رابطه با اجرای این طرح اطلاع‌رسانی شود و جهاددانشگاهی هم در همه استان‌ها با تبلیغ میدانی و برگزاری جلسه با مدیران دستگاه‌های اجرایی زمینه اطلاع‌رسانی را فراهم کرد.

این مسئول تصریح کرد: در کنار این کارها، جهاددانشگاهی البرز با گرفتن لیست متقاضیان مشاغل خانگی از وزارت کار و دستگاه‌هایی مثل بنیاد شهید، کمیته امداد، بهزیستی، جهادکشاورزی، سازمان صمت، میراث فرهنگی و ارشاد پیگیر وضعیت ثبت‌نام متقاضیان شد. علاوه براین متقاضیان می‌توانستند با مراجعه به سامانه طرح توسعه مشاغل خانگی نسبت به ثبت‌نام اقدام کنند و در نهایت سه هزار و ۶۱۶ البرزی در این طرح ثبت‌نام کردند که پس از ارزیابی دو هزار و ۸۰۰ نفر واجد شرکت در این طرح شدند تا از برنامه‌های آموزشی، مشاوره‌ای و زمینه‌سازی برای اتصال به بازار بهره‌مند شوند.

قاسمپور در پاسخ به اینکه چه تعداد از شرکت‌کنندگان زنان سرپرست خانوار هستند، گفت: ۷۸ درصد شرکت‌کنندگان بانوان هستند البته آنچه در این طرح مهم است متقاضی مشاغل خانگی‌بودن است نه سرپرست خانواربودن و جداسازی در اجرای این طرح معنا ندارد.

وی در ادامه به شرایط شرکت در این طرح اشاره کرد و افزود: متقاضیان بالای ۱۸ سال که شغل کارفرمایی نداشته و در یک شغل از مهارت کافی برخوردار بودند می‌توانستند در این طرح ثبت‌نام کنند. آنها بعد از ثبت‌نام و غربالگری در یک سنجش استعدادیابی شرکت کرده تا باتوجه به توانمندی، پیشینه آموزشی و استعداد با شغلشان همگام شوند و پس از استعدادیابی و مشاوره به افرادی که بین استعداد، توانمندی و شغل مورد درخواستشان همخوانی وجود نداشت پیشنهاد تغییر شغل، توانمندسازی در راستای ارتقای شغل و یا تکمیل دانش و آگاهی شغلی ارائه ‌شد.

مدیر اجرایی طرح مشاغل خانگی در استان البرز با اشاره به مدت زمان حمایت از متقاضیان طرح مشاغل خانگی، بیان کرد: این طرح یک ساله است. آنچه که در اجرای این طرح اهمیت دارد این است که پس حمایت‌های لازم متقاضیان نهایتا باید به بازار متصل شوند و پس از آن فرایند اشتغالزایی تکمیل است. در میدان مشاغل خانگی اگر افراد نتوانند خود را توانمند و به بازار متصل کنند پایدار نخواهند شد و وقتی فرد توانمند شد باید در جهت حفظ کسب و کارش گام بردارد لذا اگر این توانمندی و پایداری ادامه‌دار شود تقریبا ۶۰ درصد متقاضیان می‌توانند در بازار به فعالیت ادامه دهند.

وی در ادامه به راه‌اندازی بازارچه مشاغل خانگی البرز اشاره کرد و گفت: جهاددانشگاهی البرز برای کمک به پایداری و ادامه فعالیت متقاضیان طرح مشاغل خانگی به کمک شهرداری کرج بازارچه دائمی مشاغل خانگی را راه‌اندازی کرده است تا خلا ناشی عدم توانایی در حمایت از افرادی که به دلیل نداشتن بازار از چرخه فعالیت خارج می‌شدند تا حدودی پرشود.

این مسئول تصریح کرد: در این بازارچه برای اولین بار در کشور غرفه‌هایی به صورت دائمی و نمایشگاهی به عنوان مرکز پخش و فروش راه‌اندازی شده است تا تولیدات محصولات خانگی به صورت متمرکز برای توزیع به بازار از این مراکز به سایر نقاط پخش شود و این مراکز به صورت چرخشی و هر دو هفته یکبار در اختیار یکی از مشاغل قرار می‌گیرد.

وی بیان کرد: همچنین در این بازارچه، مرکزی به عنوان مرکز ساماندهی توسعه مشاغل خانگی ایجاد شده است تا علاوه بر نمایش بخشی از توانمندی‌های مشاغل خانگی، شرایط مبادله اطلاعات و دانش فعالین این حوزه فراهم شود. در کنار این بازارچه نیز مرکزی به عنوان مرکز مشاوره تخصصی مشاغل خانگی نیز ایجاد شده تا فعالین این حوزه از مشاوره‌های لازم در جهت ارتقای کسب و کار خود بهره‌مند شوند و حتی بعد از پایان این طرح یکساله این ساختار به عنوان تعاونی مرکز ساماندهی مشاغل خانگی به صورت خودگردان به فعالیتش ادامه خواهد داد.

این مسئول در بخش دیگری از صحبت‌هایش به چالش‌های اجرای این طرح اشاره کرد و گفت: مشاغل خانگی به عنوان شغل رسمی پذیرفته نیست و به لحاظ درآمدزایی کفایت یک زندگی معمولی را نمی‌کند و درآمدش پایین است. وابستگی شدیدی به ذوق و سلیقه و جغرافیای محدوده زندگی افراد دارد و اکثرا توانمندی لازم برای معرفی فعالیتشان به بازار را ندارند که البته با رونق فضای مجازی تاحدی این خلا کم‌تر شده اما همچنان پابرجاست. همچنین اغلب متقاضیان مشاغل خانگی چون نمی‌توانند شغل مورد دلخواه خود را به دست بیاورند به عنوان شغل اصلی به مشاغل خانگی نگاه نمی‌کنند و با دید فرار از بیکاری به مشاغل خانگی روی می‌آورند. از طرف دیگر دولت سال‌هاست که سعی دارد به مشاغل خانگی با ارائه تسهیلات و منابع مالی کمک کند و متاسفانه تعداد زیادی از افراد صرفا برای دریافت تسهیلات به این حوزه ورود می‌کنند و در واقع هدف اصلیشان راه‌اندازی کسب و کار نیست. ما هم به تبع در البرز با این مسائل درگیر بودیم و انگیزه بسیاری از متقاضیان صرفا دریافت وام بود.

وی اضافه کرد: یکی دیگر از چالش‌ها این است که متقاضیان این حوزه در روابط اجتماعی، اطلاع از شیوه‌های تبلیغات و بازارپسندی کالا ضعیف عمل و صرفا بر دانسته‌های خود تاکید می‌کنند و به  نیاز بازار و خریدار توجه چندانی ندارند. همچنین بی‌اعتمادی متقاضیان نسبت به مشاغل خانگی نیز از دیگر موضوعات این حوزه است، بسیاری از فعالین مشاغل خانگی حتی شغلشان را به رسمیت نمی‌شناسند و اعتمادی به آینده شغلی خود ندارند.

قاسمپور در پاسخ به اینکه آیا برخی از چالش‌های پیش‌رو با آموزش حل نمی‌شوند، گفت: متاسفانه ما تصور می‌کنیم همه کارکردهای یادگیری از طریق آموزش می‌تواند به بهترین شکل ممکن متبلور بشود اما اساسا این تفکر اشتباه است. تا زیرساخت‌های لازم آماده نباشد شکل‌گیری یک رفتار فردی که منجر به اشتغالزایی شود عملا غیرممکن است. برخی افراد فکر می‌کنند با یادگرفتن مذاکره و گفتاردرمانی می‌توانند در فروش کالا و پایداری در بازار موفق شوند اما تا زمانی که کالا به بازار عرضه نشود و نواقص آن معلوم نشود و مراودات بین خریدار و فروشنده شکل نگیرد نمی‌توان به فروش و پایداری در بازار امیدوار بود. البته اگر آموزش را به عنوان روشمندکردن توانایی در نظر بگیریم قطعا موثر است اما اگر آن را صرفا به عنوان شکل‌دهنده بازار در نظر بگیریم نتیجه خوبی نمی‌دهد بنابراین نباید فراموش کنیم که یادگیری چگونگی ورود به دنیای کسب و کار با آموزش اتفاق نمی‌افتد و آموزش درکنار مشاوره و ارتباط بین مشتری و تولیدکننده موفقیت در این حوزه را تسهیل می‌کند.