ذخیره سازی ۲۵۰۰ نمونه خون بند ناف در استان البرز / عدم آگاهی مردم، فرصت طلایی ذخیره خون بند ناف را از بین می‌برد

احمدرضا فیروزی در نشست خبری روز سه‌شنبه ۲۷ آبان که به مناسبت روز جهانی خون بند ناف برگزار شد، اظهار کرد: آگاه سازی خانواده‌ها از ضرورت ذخیره خون بند ناف نوزاد، نیازمند اطلاع رسانی مستمر رسانه‌ها است.
به گزارش روابط عمومی جهاد دانشگاهی البرز، وی با بیان اینکه میزان ذخیره خون بند ناف در البرز در مقایسه با آمار تولدی که از سوی اداره کل ثبت احوال ارائه می‌شود قابل توجه نیست، افزود: در سه ماهه اول امسال حدود ۶۳۰۵ نوزاد در البرز متولد شده ولی آمار ذخیره خون بند ناف بین ۱۷۰ تا ۱۸۰ مورد بوده یعنی کمتر از سه درصد جامعه هدف را پوشش داده است.
وی توضیح داد: این موضوع نشان می‌دهد که علی‌رغم اهمیت سلول‌های بنیادی موجود در خون بند ناف نوزاد در درمان بیماری‌های خاصی چون تالاسمی، سرطان و...، هنوز خانواده‌ها با این مقوله آشنایی کامل ندارند و فرصت ذخیره زندگی برای خود و بستگان درجه یک شان را از دست می‌دهند.
این مسئول با بیان اینکه خون بندناف نوزاد در اصل وظیفه غذا و اکسیژن رسانی از بدن مادر به نوزاد را به عهده دارد، گفت: برای هر فرد تنها یکبار فرصت ذخیره سلول‌های بنیادی موجود در بندناف وجود دارد و آن هم بین سه تا پنج دقیقه بعد از تولد است.
فیروزی اضافه کرد: بر اساس اولیه تجربه ذخیره خون بند ناف در جهان، این خون حداقل تا ۲۸ سال قابلیت نگهداری و اثرگذاری دارد.
وی با اشاره به سابقه فعالیت مرکز ذخیره خون بند ناف البرز توضیح داد:  اولین دفتر این مرکز از سال ۹۲ فعالیت خود را در کرج آغاز کرده و دومین دفتر نیز از سال ۹۶ تا کنون در فردیس فعالیت دارد.
رئیس جهاد دانشگاهی البرز اضافه کرد: تا کنون بیش از ۲۵۰۰ نمونه خون بند ناف در البرز ذخیره سازی شده است.
این مسئول با بیان اینکه در حال حاضر به طور میانگین در هر ماه ۶۰ نمونه خون بند ناف در البرز ذخیره می‌شود، گفت: این رقم در سال گذشته بین ۳۰ تا ۳۵ مورد بوده است.
وی ادامه داد: بیش از هفت سال از اولین ذخیره خون بند ناف نوزاد در البرز می گذرد و امیدواریم با فرهنگسازی و اطلاع رسانی مناسب، شاهد روزی باشیم که خون بند ناف همه نوزادانی که در بیمارستان‌های استان متولد می‌شوند ذخیره شود.

زباله‌ای سرشار از حیات
 
مدیر کیفیت شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان، پژوهشگاه رویان را بزرگترین ذخیره بانک خون بندناف نمونه در خاورمیانه معرفی کرد و گفت: در این پژوهشگاه ۱۳۷ هزار مورد خون بند ناف ذخیره شده است.
اشکان مزدگیر در ادامه نشست مطبوعاتی روز سه شنبه ۲۷ آبان که به مناسبت روز جهانی خون بند ناف در جهاد دانشگاهی البرز برگزار شد، با اشاره کاربردهای متنوع سلول های بنیادی بندناف اظهار کرد: این سلول‌ها در برخی بیماری‌ها مثل انواع سرطان های خون، تالاسمی، بیماری های نقص سیستم ایمنی، بیماری با منشا عصبی مثل فلج مغزی و اوتیسم، دیابت نوع یک و پارکینسون  که برای درمانشان راه دیگری جز استفاده از سلول‌های بنیادی موجود در خون بند ناف  وجود ندارد استفاده می‌شود.
وی  ادامه داد: خون بند ناف وظیفه انتقال اکسیژن و مواد غذایی از جفت به نوزاد را بر عهده دارد و از آنجایی که در دوران جنینی مقادیر بسیار زیادی سلول بنیادی خون ساز نسبت به افراد بالغ وجود دارد به همین جهت از این نمونه خون به عنوان یک ذخیره ارزشمند بیولوژیک یاد می‌کنند. 
وی در پاسخ به این پرسش که خون بند ناف برای چه کسانی قابل استفاده است، خاطرنشان کرد: هر فردی که از نظر ژنتیکی با صاحب نمونه تطابق داشته باشد می‌تواند برای درمان بیماری تقاضا داده و از آن نمونه استفاده کند، طبیعتا هر چقدر نسبت خویشاوندی به صاحب نمونه نزدیک‌تر باشد احتمال استفاده بیشتر می‌شود که شانس استفاده خواهر و برادر در این مورد بیشتر است (۲۵ درصد) و با دور شدن نسبت فامیلی امکان استفاده کمتر می‌شود.

مدیر کیفیت شرکت فناوری بن یاخته های رویان  با بیان اینکه نمونه های سلول بنیادی بانک خون‌ها در دمای منفی ۱۹۶ درجه فریز می‌شود، افزود: این نمونه‌ها تا مدت ۲۸ سال قابلیت نگهداری دارند بنابراین به خانواده‌ها توصیه می‎شود تا به عنوان یک بیمه سلامتی و بیمه بیولوژیک برای فرزندان و خانواده های خود فرایند ذخیره سازی را انجام دهند .
وی توضیح داد: اگر فرد نیازمند بنا بر هر دلیلی ذخیره سازی نمونه نداشته باشد و اگر نمونه تطابقی فرد در کشور یافت نشود باید از خارج وارد شده که مبلغ آن بین ۳۵ تا ۴۰ هزار دلار برای هر نمونه وارداتی هزینه ارزی دارد این در حالی است که ذخیره خون بند ناف در کشور کمتر از ۲۰۰ دلار هزینه دارد.
مزدگیر با اشاره به اینکه مشاوره خانواده‌ها برای دریافت مشاوره خون بند ناف نوزادشان رایگان است، گفت: مادران می‌توانند برای  دریافت راهنمایی‌های لازم به مرکز بانک خون بندناف رویان استان محل سکونت خود مختلف مراجعه کنند.
این مسئول درباره هزینه ذخیره سازی خون بند نوزاد توضیح داد: هزینه اولیه  ذخیره سه میلیون  و ۷۰۰ هزار تومان است و هزینه نگهداری سالانه ذخیره سازی سلول‌های بنیادی از سال دوم به بعد سالانه ۱۶۰ هزار تومان است .
وی در ادامه یادآور شد:  البته به افرادی که امکان پرداخت مبالغ هزینه ها را ندارند امکان پرداخت اقساطی  و یا از طریق تسهیلات بانکی ایجاد شده است.
مدیر کیفیت شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان درباره روند تقاضا برای ذخیره سازی سلول‌های بنیادی خون بندناف، اظهار کرد: در ماه نهم یا هفته ۳۶ بارداری، خانواده های متقاضی ذخیره سازی می‌توانند در صورت تمایل و پس از انجام آزمایشات پزشکی، نسبت به جمع آوری و ذخیره سازی خون بن ناف نوزادشان توسط همکاران ما اقدام کنند.
به گفته مزدگیر فرصت زمانی جمع آوری نمونه بند ناف را بین سه تا پنج دقیقه است و بعد از این زمان دیگر امکان ذخیره سازی آن وجود ندارد.
این مسئول با بیان اینکه پروسه جمع آوری، فاقد درد بوده و هیچ عارضه‌ای را متوجه مادر و نوزاد نمی‌کند گفت: در واقع بندناف یک زباله بیولوژیک بوده که اکنون به عنوان یک منبع حیات برای درمان بسیاری از بیماران تلقی می‌شود.

وی بیان کرد: خون بند ناف وظیفه انتقال اکسیژن و مواد غذایی از جفت به نوزاد را بر عهده دارد و از آنجایی که در دوران جنینی مقادیر بسیار زیادی سلول بنیادی خون ساز نسبت به افراد بالغ وجود دارد به همین جهت از این نمونه خون به عنوان یک ذخیره ارزشمند بیولوژیک یاد می کنند .
مزدگیر خاطرنشان کرد: نمونه‌های خوب و موفق استفاده از ذخیره بند ناف در کشور ۳۰۰ مورد بوده که این موارد غالباً در بیماران با منشاء خونی استفاده شده است .
وی پژوهشگاه رویان را بزرگترین ذخیره بانک خون بندناف نمونه در خاورمیانه معرفی کرد و گفت: در این پژوهشگاه ۱۳۷ هزار مورد خون بند ناف ذخیره شده است.
وی  توسعه بانک های خون بندناف در سراسر دنیا را از جمله اتفاقات مهم در حوزه علم نوین پزشکی دانست و گفت: به جز دفاتر نمایندگی فعال درون کشور، سه دفتر برون مرزی پژوهشگاه رویان در مسقط عمان و اربیل اقلیم کردستان عراق و کویت فعال هستند.
این مسئول  بانک های خون بندناف را بر دو نوع عمومی و خصوصی یا خانوادگی تقسیم بندی کرد و ادامه داد: بودجه‌ای از طرف دولت تاکنون برای بانک‌های عمومی تخصیص نیافته و نمونه‌ها در آن بدون هزینه نگهداری می‌شوند اما در بانک خصوصی مطابق تقاضای خانواده‌ها موارد انجام گرفته که هزینه آن بر دوش خانواده‌ها است .
وی گفت: سالانه حدود ۶۰۰ هزار نمونه خون بند ناف در جهان ذخیره می‌شود که سهم ایران از آن ۲۰ هزار نمونه است.
گفتنی است پژوهشگاه بندناف رویان فعالیت خود را از سال ۱۳۸۴ به شکل رسمی آغاز کرده است.